Aktualności

Dziedzictwo grupy Oneg Szabat pracującej pod kierunkiem Emanuela Ringelbluma ma olbrzymie znaczenie dla wszystkich badaczy Holokaustu. Zbiory te, gromadzone i tworzone z narażeniem życia, ukryte zostały w podziemiach szkoły przy ulicy Nowolipki 68 w metalowych skrzynkach i dwóch metalowych bańkach na mleko. Odnaleziono je po wojnie w dwóch częściach — pierwszą w 1946 r., a drugą w 1950 r. W roku 1999 zostały one wpisane na listę UNESCO „Pamięć Świata” jako zabytek światowego dziedzictwa.

Bańka wraz z drugim identycznym pojemnikiem została znaleziona w czasie prac budowlanych na terenie warszawskiego getta, pod budynkiem szkolnym przy ul. Nowolipki 68. Odkrycia dokonano przypadkowo w grudniu 1950 roku. W bańkach zawarta była tzw. II część Archiwum Ringelbluma.

Bańka wykonana jest z blachy stalowej formowanej, spawanej, powleczonej warstwą metalu izolującego. Ma 64 cm wysokości, obwód korpusu: 104 cm. Waży ok. 15 kg.

Głównym celem konserwacji jest utrwalenie stanu zachowania, w jakim była bańka tuż po wydobyciu z ruin w 1950 r. Podstawą przeprowadzonej konserwacji jest konsolidacja kruchych warstw ziemi oraz zabezpieczenie obiektu przed dalsza korozją.

Pierwsze prace konserwatorskie nad bańką wykonano w 2003 roku. Niestety warstwa zewnętrzną nadal ulegała degradacji i kruszyła się. Niezbędne było podjęcie kolejnych działań.

W 2017 podjęto nową próbę zabezpieczenia banki. Głównym celem konserwacji było zahamowanie procesów korozji i zabezpieczenia osypujących się elementów bańki, przy maksymalnym zachowaniu struktury warstwy zewnętrznej, utworzonej z mieszaniny błota, piachu i produktów korozji.

Konserwacji bańki podjął się konserwator metalu Władysław Weker – główny konserwator Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Prace były przeprowadzone w ramach współpracy pomiędzy Państwowym Muzeum Archeologicznym a Żydowskim Instytutem Historycznym im. Emanuela Ringelbluma.

Przeprowadzono dwa etapy prac, pierwszy z zastosowaniem inhibitora, który miał na celu zahamowanie procesów korozji, drugi, mający na celu zabezpieczenie warstwy zewnętrznej.

Dopełnieniem prac konserwatorskich było opracowanie zaleceń związanych z dalszym przechowywaniem obiektu z zachowaniem odpowiednich parametrów temperatury i wilgotności.

Zapraszamy do portalu Delet, gdzie znajdą Państwo opis poszczególnych etapów prac konserwatorskich i szczegółowe zdjęcia.

Bańka jest obecnie prezentowana na wystawie stałej „Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu”.

Portal Delet jest częścią Programu Oneg Szabat realizowanego wspólnie przez Żydowski Instytut Historyczny i Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Celem Programu jest udostępnienie i upowszechnienie Podziemnego Archiwum Getta Warszawy (Archiwum Ringelbluma) oraz upamiętnienie członków grupy Oneg Szabat.

Portal Delet został zrealizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu "Kultura Cyfrowa".