Wydarzenia

Skwer położony między ulicami Pawią, Smoczą i Dzielną do tej pory nosił imię Mieczysława Apfelbauma, który miał być przywódcą Żydowskiego Związku Wojskowego. Była to jedna z dwóch, obok Żydowskiej Organizacji Bojowej, formacji zbrojnego ruchu oporu w getcie warszawskim. Jednak aktualne badania historyczne wskazują, że jest to postać fikcyjna, a nawet jeśli istniała, to nie odegrała żadnej roli w działaniach ŻŻW. Jak wykazał w swojej opinii naukowej prof. Andrzej Żbikowski z Żydowskiego Instytutu Historycznego, udowodniono fikcyjność Mieczysława (Dawida) Apfelbauma: „Przywódcy i żołnierze ŻZW zasługują na inne, zgodne z prawdą historyczną upamiętnienie, a skwer powinien otrzymać nowego patrona”.

- Rachela Auerbach była zaangażowaną społeczniczką, współpracowała z podziemiem żydowskim i polskim, brała udział w powstaniu warszawskim. W Zagładzie zginęła cała jej rodzina, ona sama zaraz po wojnie wspierała działania mające pomóc w odnalezieniu Archiwum. Była bezgranicznie oddana walce o pamięć i sprawiedliwość, dlatego było dla nas jasne, że powinna być uhonorowana w Warszawie, mieście, dla którego mieszkańców tak wiele zrobiła. – mówi dyrektor ŻIH Monika Krawczyk.

Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma od 2022 r. zabiegał o zmianę nazwy patrona muranowskiego skweru – pod wnioskiem do Biura Geodezji i Katastru Urzędu m.st. Warszawy w tej sprawie, podpis złożyło ponad 200 osób. ŻIH serdecznie dziękuje osobom, które poparły jego starania. Uroczystość odsłonięcia tablicy z nową nazwą skweru odbędzie się w środę 18.10.2023 r. o godz. 12:00

Już 25 października zapraszamy na drugie spotkanie cyklu „Żydowskie Herstorie” w którym dr Karolina Szymaniak opowie w rozmowie z Anną Kowalczyk o Racheli Auerbach. Spotkanie organizowane jest w formule online, udział jest bezpłatny.

 Więcej o Racheli Auerbach można dowiedzieć się z artykułów napisanych przez dr Karolinę Szymaniak z ŻIH:

https://www.jhi.pl/artykuly/kapke-uparta-rachela-auerbach-czesc-1,81

https://www.jhi.pl/artykuly/kapke-uparta-rachela-auerbach-czesc-2,82

Wydarzenie towarzyszy konferencji „Zbrojny i cywilny opór polskich Żydów w epoce Holokaustu”, na którą serdecznie zapraszamy.

___

Rachela Auerbach  (1899-1976) – pisarka i poetka, tłumaczka, krytyczka literacka. Członkini tajnej grupy Oneg Szabat i jedną z czołowych twórczyń świadectw Zagłady. Po zakończeniu wojny zaangażowana w prace nad odnalezieniem Archiwum Ringelbluma.

Od 1933 r. zamieszkała w Warszawie, gdzie zdecydowała się zostać po wybuchu wojny,  rezygnując z możliwości wyjazdu. Pod koniec września 1939 r. Emanuel Ringelblum powierzył jej kierownictwo kuchni ludowej przy ul. Leszno 40. W połowie 1941 r. dołączyła do grupy Oneg Szabat. Współpracowała z żydowskim i polskim podziemiem, z Żydowskim Komitetem Narodowym i Radą Pomocy Żydom „Żegota”. Uczestniczyła w powstaniu warszawskim. W Zagładzie zginęła niemal cała jej rodzina.

Po 1945 r. działała m.in. w Związku Żydowskich Pisarzy, Dziennikarzy i Artystów, współpracowała z Centralną Żydowską Komisją Historyczną, zabiegała o ujawnienie archiwum: jego pierwszą część odnaleziono 18 września 1946 r.  W 1950 r. wyjechała do Izraela, gdzie podjęła pracę w powstającym Instytucie Yad Vashem w Jerozolimie i współtworzyła departament relacji świadków Zagłady oraz prowadziła dalsze badania nad losami getta warszawskiego. W 1961 r. przygotowywała materiały na proces Adolfa Eichmanna, w którym zeznawała na jako świadek. Zmarła w 1976 r.