Wydawnictwo

Głównym elementem publikacji jest opracowanie przygotowane najprawdopodobniej w kwietniu 1941 roku przez nieznanego z nazwiska pracownika żydowskiej administracji żydowskiej getta łódzkiego. Zostało ono spisane na trzydziestu jeden stronach maszynopisu i zawiera opis najważniejszych momentów z pierwszego roku istnienia getta, oparty na obwieszczeniach wydawanych przez Przełożonego Starszeństwa Żydów (PSŻ; szefa Rady Starszych), Chaima Mordechaja Rumkowskiego. Oryginalny tekst opracowania opatrzony został wstępem oraz komentarzami czołowych historyków „zamkniętej dzielnicy mieszkaniowej” w Łodzi, dr Ewy Wiatr i dr. Adama Sitarka.

Druga część książki to zbiór obwieszczeń wydawanych w getcie łódzkim niemal do końca jego istnienia (do sierpnia 1944 roku). Jest to wyjątkowy materiał ilustrujący politykę zarządzania dzielnicą żydowską realizowaną przez Rumkowskiego. Obwieszczenia publikowane były w formie afiszy oraz kolportowane wśród instytucji podległych PSŻ w formie maszynopisu w językach polskim i żydowskim, a od 1942 roku również w języku niemieckim. Stanowiły one jeden z głównych kanałów komunikacji PSŻ z mieszkańcami getta.

Obwieszczenia z getta łódzkiego znajdują się w rozproszeniu (w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma, Archiwum Państwowego w Łodzi, Instytutu YIVO), co dotychczas utrudniało badaczom dostęp do tego źródła. Publikacja Rok za drutami stanowi pierwszą próbę zebrania ich w formie tak obszernej kolekcji. Oprócz transkrypcji dokumentów książka zawierać będzie również kopie części z nich, a także ich kompletny wykaz wraz z pełnymi adresami źródłowymi.

Publikacja przygotowywana do druku dzięki dotacji Fundacji im. Róży Luksemburg.

Przeczytaj recenzję książki „Rok za drutem kolczastym"