Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 27

Mój drogi przyjacielu! (…) Nigdy nie skarżyłem się na moje siły fizyczne i nie cierpiałem. Ale wszystko ma swoje granice. Również głód i zimno mają granice nawet dla najsilniejszych charakterów. Dwie zupy dziennie nie są w stanie podtrzymać ludzkiego życia, w dodatku przy wytężonej pracy duchowej. Ze 100 złotych, które otrzymuję od Pana, drogi Gitermanie, ponad 80% idzie na mój mały, smutny pokoik i odrobinę opału. (…) Z rozpaczy chodzę po ścianach, biję sam siebie.

Morris Landau do Icchaka Gitermana, listopad 1941 r.

 

 Pomoc społeczna w normalnych czasach pokoju oznacza pomoc tym, którzy z różnych przyczyn, na przykład podeszłego wieku, biedy, choroby, sieroctwa itd., znaleźli się w ciężkim położeniu (…). Ponieważ ogólnie liczba dotkniętych nie jest znacząca, siłą rzeczy forma pomocy ze strony instytucji społecznych nie jest wielka i obejmuje jedynie mały odłamek społeczeństwa. Inaczej jest jednak podczas wojny albo katastrof naturalnych. Liczba pokrzywdzonych rośnie wtedy niezmiernie i anomalia staje się normalnym zjawiskiem. Pomoc socjalna staje się wtedy pomocą dla większości społeczeństwa.

Emanuel Ringelblum, Historia opieki społecznej w Warszawie podczas wojny

 

 Żydowskiej Samopomocy Społecznej przyszło działać w warunkach wojennych, w sytuacji nieustannych niedoborów i planowej niemieckiej polityki wyniszczenia ludności żydowskiej. Organizacja ta była ważnym elementem życia społecznego getta warszawskiego, nie tylko z powodu świadczonej pomocy, lecz także działalności kulturalnej i politycznej. Jej aktywność była często sprzeczna z polityką oficjalnej administracji getta. Wśród działaczy ŻSS znalazło się wielu współpracowników „Oneg Szabat”, w tym Emanuel Ringelblum, Menachem Mendel Kohn i Menachem Linder.

 

Tom obejmuje dokumenty urzędowe związane ze świadczeniem pomocy, listy osób ubiegających się o wsparcie, a także opracowania i teksty o charakterze publicystycznym, w tym krytyczne wobec organizacji. Pozwalają one poznać tryb pracy organizacji, usłyszeć głosy jej działaczy oraz ludzi liczących na jej pomoc.

okladka_t27.jpg
Autor: Opracowanie: Aleksandra Bańkowska, Maria Ferenc Piotrowska
Typ okładki: twarda
Wydawnictwo: Żydowski Instytut Historyczny
Isbn: 978-83-65254-38-2