Wydarzenia

Zobacz wydarzenie na Facebooku

Latem 1941 roku co czwarty mieszkaniec warszawskiego getta był uchodźcą lub przesiedleńcem. Mówimy o blisko 100 tysiącach osób, które uciekły do Warszawy albo zostały tam przemieszczone pod przymusem.

Ludzie ci, pochodzący z miast i miasteczek leżących w pobliżu Warszawy i w centralnej Polsce, takich jak Płock, Sierpc czy Piaseczno, a także z wielkich miast niemieckich – Berlina i Hamburga – pozbawieni byli całego zaplecza społecznego, które buduje się latami w swoim miejscu zamieszkania. Często zostali wyrwani ze swojej małej ojczyzny nagle, nie mogli zabrać nawet najpotrzebniejszych rzeczy. W „dzielnicy zamkniętej” byli zdani niemal wyłącznie na pomoc działających tam instytucji opieki społecznej. Z kolei dla instytucji, obarczonych już obowiązkami wobec warszawskiej ludności żydowskiej, przybycie przesiedleńców było ogromnym wyzwaniem.

Czy wyzwanie to zostało podjęte? Czy w jakimkolwiek stopniu udało mu się sprostać? Czy było to w ogóle możliwe? Jak wyglądała pomoc dla przesiedleńców? Na pytania te odpowie dr Aleksandra Bańkowska (PAN).

Dr Aleksandra Bańkowska – historyczka, archiwistka, redaktorka naukowa w projekcie polskiej edycji Archiwum Ringelbluma, badaczka dziejów żydowskiej opieki społecznej w Warszawie i Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939-1943 oraz historii grupy Oneg Szabat. Pracuje w Instytucie Historii PAN w Warszawie.

*****

80 lat temu w okupowanej Warszawie Niemcy rozpoczęli tak zwaną „Grossaktion” – wielką deportację Żydów do obozu zagłady w Treblince. Od 22 lipca do 21 września 1942 roku na Umschlagplatz – placu przeładunkowym przy ulicy Stawki, skąd wyruszały transporty do komór gazowych – w przepełnionych pociągach jadących do obozu i w samej Treblince zamordowali blisko 300 tysięcy Żydów.

W Marszu Pamięci 22 lipca 2022 jak co roku oddaliśmy hołd ofiarom wielkiej deportacji. W szczególny sposób wspomnieliśmy żydowskich uchodźców i przesiedleńców z miast i miasteczek okupowanej Polski i Europy, którzy zmarli w getcie warszawskim z powodu głodu i chorób lub zostali zgładzeni w Treblince latem 1942 roku. To im poświęcona jest wystawa „Przesiedleni”.

Więcej o wystawie

__

Projekt „Tak, jakbyśmy nigdy nie istnieli” został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.