Wydarzenia

Wydarzenie na Facebooku

Niedługo przed wyjazdem do Francji w 1957 r. Izaak Celnikier nawiązał współpracę z wydawnictwem „Idisz Buch”. Stworzył ilustracje do jidyszowych publikacji: Ojsgewejlte werk (Dzieł wybranych) Awroma Rejzena i Lider (Wierszy) Dawida Sfarda – publikacji jak dotąd nietłumaczonych na język polski. Ilustracje, których Celnikier nigdy w ostatecznej publikacji nie widział, ponieważ zostały wydane po jego wyjeździe z Polski, zawierają zakodowane treści odnoszące widza do biografii artysty. Rysunki tworzą tym samym równoległą narrację względem tekstu, który ilustrują. W swoim dziele Celnikier projektował osobiste doświadczenie Zagłady na historie Rejzena pochodzące z czasów wcześniejszych, niektóre zaś opowiadania interpretował jako prefigurację Zagłady i dawał temu wyraz w tworzonych ilustracjach.

W Żydowskim Instytucie Historycznym planowana jest na jesień 2023 r. wystawa o Izaaku Celnikierze. Wykład będzie próbą odczytania jego biografii w ilustracjach do jidyszowych opowiadań i wierszy. Zaprezentujemy najciekawsze ilustracje ze zbiorów muzealnych Żydowskiego Instytutu Historycznego, pokazujące osobiste doświadczenia Celnikiera z czasu wojny.

Izaak Celnikier – malarz i grafik urodzony w Warszawie w 1923 roku, swoją twórczość podporządkował pamięci o Zagładzie. Wychowanek Janusza Korczaka. Zamknięty w białostockim getcie w 1941 r., a po jego likwidacji deportowany do nazistowskich obozów Stutthof, Auschwitz, Flossenbürg i Dachau. W kwietniu 1945 r. został odnaleziony w okolicach Dachau przez Amerykanów w stosie martwych ciał. Po wojnie studiował malarstwo monumentalne w czeskiej Pradze, a w latach 1952-1957 mieszkał w Warszawie. Brał udział w słynnej wystawie Przeciw wojnie – przeciw faszyzmowi w warszawskim Arsenale. W 1957 r. wyjechał na miesięczne stypendium Ministra Kultury i Sztuki do Paryża, gdzie pozostał na stałe. Zmarł w Paryżu w 2011 r.

Zuzanna Benesz-Goldfinger – antropolożka kultury i historyczka sztuki, kuratorka wystaw; od niedawna kierowniczka Działu Sztuki Żydowskiego Instytutu Historycznego im. E. Ringelbluma. Interesuje się tradycją obrazowania w sztuce żydowskiej, a także powinowactwami między literaturą, teologią i sztuką.

Na ilustracji: Izaak Celnikier, Głowa kobiety, ok. 1957, tusz na papierze, nr inw. MŻIH A-1576/12, zbiory ŻIH.