Wydarzenia

Zapraszamy na wyjątkowy program koncertowy DROGA DŌ, prezentowany w dwóch odsłonach – w Tel Awiwie oraz Warszawie. 

„Dō” po japońsku oznacza „drogę”, w wielu językach kojarzy się również z pierwszym dźwiękiem gamy. Polsko-japońska gra słów „Droga Dō” odzwierciedla więc „muzyczny szlak”, w tym konkretnym wypadku szlak uchodźczy, wiodący przez Polskę i Litwę aż do Japonii i Izraela.

"Wizy życia” wydawane przez Chiune Sugiharę pozostają w głębiach archiwów i nie znalazły jeszcze miejsca w szeroko rozpoznawalnych tekstach kultury. Wzmianki o wspólnym wysiłku „Sempo”, holenderskiego konsula Jana Zwartendijka i polskiego ambasadora w Japonii Tadeusza Romera pojawiają się w literaturze specjalistycznej i naukowej, ale przecież ta historia, łącząca głęboki humanizm i odwagę cywilną oraz mająca w centrum dobro i godność „zwykłego człowieka”, warta jest opowiadania. Przywracanie do życia „okruchów humanizmu” (ang. „motes of humanity”- określenie używane w świadectwach przez Sugiharę) kształtuje postawy odpowiadające na wezwanie Mariana Turskiego: „nie bądź obojętny!”. Trzej dyplomaci z Holandii, Polski i Japonii postanowili postąpić przyzwoicie i humanitarnie, nie wiedząc, czy ich działania będą wystarczające, aby ocalić życie proszących o pomoc.

Koncert DROGA DŌ w odsłonie izraelskiej i polskiej w całości przeznaczony jest na instrumenty dęte, z towarzyszącym udziałem fortepianu. Oddech to pierwsza oznaka życia, to grecka psyche, łacińska anima i hebrajska nefesz, czyli dusza. DROGA DŌ w pierwszych dwóch koncertach prowadzi nas tchnieniem jako cząstką duszy ku głębokiej uważności, refleksji i ku celebracji życia. 

Koncert rozpoczyna utwór DROGA DŌ skomponowany w 2024 roku na zamówienie oto fundacji przez polsko-japońską kompozytorkę Ninę Fukuokę, która w swojej twórczości często podnosi temat złożonej tożsamości. Immanentną częścią DROGA DŌ jest praca video jednej z wyróżniających się polskich artystek wizualnych - Aleksandry Ołdak. Warstwa wizualna to próba zbadania procesu kształtowania się pamięci kolektywnej, obejmuje uważnym spojrzeniem utratę tożsamości jako część doświadczenia uchodźców, których współcześnie nazywamy “ludźmi w drodze”.

Dwa utwory wybitnych kompozytorów japońskich XX wieku: Toru Takemitsu i Toshio Hosokawy, obrazują i interpretują motyw drogi jakby zaklętej, zatrzymanej w czasie. Takemitsu w “Itinerant” (fr. wędrując) na flet solo wędruje ku śladom pamięci malując efemeryczne obrazy i medytując nad upływającym czasem. Hosokawa w “Spell Song” (ang. zaklęta pieśń) na obój solo używa podobnych środków wyrazu, poprzez wielotony i glissanda podąża za sugestywną metaforą muzycznej kaligrafii, która ma moc “zaklinania” gestów w czasie i przestrzeni.

Z zatopionej w uważnej refleksji Japonii cofamy się w podróży do Europy Środkowej i muzyki “sprzed katastrofy” kompozytorów żydowskiego pochodzenia - Aleksandra Weprika i Josepha Achrona. Od snu do jawy i od zapomnienia do życia przeprowadzi nas Tel Aviv Wind Quintet z pomocą utworów Aleksandra Tansmana, Tzvi Avniego i Leo Smita.

***

PROGRAM:

4 października 2025 r., hol główny Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma, Warszawa

19:00 SPOTKANIE

Nina Fukuoka, Tōru Takemitsu, Toshio Hosokawa, Aleksander Weprik, Joseph Achron, Alexander Tansman, Tzvi Avni, Leo Smit.

***

WYSTĄPIĄ:

Ania Karpowicz - flet
Piotr Lis - obój
Shir Semmel - pianino
Tel Aviv Wind Quintet

REPERTUAR:

Nina Fukuoka / Aleksandra Ołdak – DROGA DŌ na taśmę i video (2024)

Tōru Takemitsu – Itinerant (1989)

Toshio Hosokawa – Spell Song (2015)

Aleksander Weprik – Taniec Nr 2, op. 13b (1928)

Joseph Achron – Sen, op. 56 (1923)

Alexander Tansman – Suita na trio dęte (1949)

Tzvi Avni – Kwintet dęty (1959)

Leo Smit – Sekstet na kwintet dęty i fortepian (1933)

***

WIĘCEJ O FESTIWALU:
droga-do.org

ORGANIZATOR:
https://www.otofundacja.org

***

PARTNERZY:
Instytut Adama Mickiewicza
Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa
Dom Spotkań z Historią, Warszawa
Sugihara House, Kowno
The Sugihara Foundation “Diplomats for Life”, Kowno
Port of Humanity, Tsuruga
Studio Annette, Tel Awiw
The Felicja Blumental Association, Tel Awiw
Bezalel Academy of Arts and Design, Jerozolima
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS 
Instytut Polski w Wilnie
Instytut Polski w Tel Awiwie
Instytut Polski w Tokio

ZESPÓŁ:
Koncepcja, teksty programowe i kierownictwo artystyczne: Ania Karpowicz
Koordynacja: Alicja Kieruzalska
Konsultacja historyczna: Zofia Hartman
Wsparcie produkcyjne: Dominika Borowiecka
Identyfikacja wizualna i opieka artystyczna nad wystawą: Karol Tomoki Yamazaki