Wydarzenia

Spotkanie odbędzie się w sali ŻIH w Błękitnym Wieżowcu (Plac bankowy 2, wejście od ul Tłomackie), będzie też transmitowane na żywo.

Link do rejestracji

W historii świata zdarzają się momenty, gdy w niespodziewany sposób pewne zjawiska, przedmioty lub wizerunki urastają do rangi symbolu. Toczące się bez ich wpływu wydarzenia odciskają trwałe piętno na ich historii, nierzadko zmieniając dzieje i losy osób, rzeczy lub spraw z nimi związanych. Na przestrzeni dziejów można wskazać proces historyczny, w którym rangę takiego symbolu uzyskały organy − włączone w bieg zdarzeń i, z racji na swoją wyjątkowość, awansowane do roli znaku rozpoznawczego oraz jednocześnie jednego z najbardziej ważkich elementów sporu, który rozgorzał na bazie historyczno-społecznych uwarunkowań.

Podczas seminarium dr Jakub Stefek przedstawi historię haskali i żydowskiego ruchu reformowanego z perspektywy muzycznej, analizując przyczyny i skutki idei oraz wydarzeń, które doprowadziły do wykształcenia zupełnie dziś zapomnianej synagogalnej muzyki organowej. Opisane zostaną zarówno instrumenty – od niewielkich fisharmonii, używanych na początku XIX wieku po ogromne organy, instalowane na początku XX stulecia, jak i rozwój literatury muzycznej – od protestanckich chorałów z dodanym tekstem hebrajskim, po spektakularne utwory ze specyficznym językiem muzycznym.

Wśród obszarów dociekań artystycznych i naukowych żydowska muzyka instrumentalna pozostaje w Polsce nie w pełni zbadaną gałęzią dziedzictwa kulturowego. Liczne inicjatywy przywracania kultury żydowskiej w naszym kraju koncentrowały się głównie na twórczości ludowej. Dopiero w ostatnim czasie do programów wydarzeń artystycznych z większą częstotliwością zaczęto włączać utwory Mieczysława Weinberga, Szymona Laksa czy Aleksandra Tansmana. Nadal jednak w dyskusjach, repertuarach, projektach i publikacjach żydowska muzyka organowa nie odzyskała pełnego, należnego jej miejsca. Praca i działalność artystyczna dr Jakuba Stefka są, jak do tej pory, jedynymi w Polsce próbami kompleksowej analizy tego zagadnienia.

Spotkanie odbędzie się we wtorek 14 lutego 2023 o godzinie 11:00.

Jakub Stefek jest doktorem sztuki i doktorem ekonomii, organistą Synagogi Pestalozzistrasse w Berlinie, wykładowcą Akademii Sztuki w Szczecinie oraz członkiem zarządu Fundacji SPOT.ON ART. Jest absolwentem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Jego praca doktorska o organowej muzyce synagogalnej jest pierwszą w polskiej literaturze pozycją na ten temat i została nagrodzona w X Konkursie im. Majera Bałabana. Jakub Stefek koncertuje w Polsce, Niemczech i Izraelu. Wraz z innymi artystami w 2021 roku nagrał płytę z utworami kompozytora Arno Nadela z Berlina, a w 2022 roku z utworami kantora Jakuba Weissa z Warszawy. Oba projekty były premierami fonograficznymi dzieł z XIX i początku XX wieku.

_____

Na ikonografii: Wnętrze synagogi w Dessau, zbiory ŻIH