Aktualności

 Podczas uroczystości zorganizowanej wraz z Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy (1941–1944) uczciliśmy pamięć o ofiarach obozu zagłady Treblinka II w 82. rocznicę buntu jego więźniów.

W uroczystości wzięli udział  przedstawiciele i przedstawicielki najwyższych władz państwowych, władz samorządowych, instytucji kultury, a także korpus dyplomatyczny oraz Ada Willenberg, wdowa po ocalałym z obozu Samuelu Willenbergu.

Przed rozpoczęciem rozpoczęciem oficjalnych obchodów Zuzanna Schnepf-Kołacz, wicedyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego, wraz z przedstawicielami Muzeum Treblinka - dyr Edwardem Kopówką, Iloną Flażyńską oraz Iwoną Wasilewską - złożyli wieńce pod Pomnikiem Ofiar Obozu Pracy Treblinka I i pomnikiem upamiętniającym Romów i Sinti zamordowanych na terenie Miejsca Straceń.

Jako pierwszy zabrał głos dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma, dr Michał Trębacz:

„Spotykamy się tu, jak co roku, żeby oddać cześć ofiarom obozu zagłady w Treblince – blisko milionowi zamordowanych tu osób. Ludzi, o których pamięć – tak jak pamięć o tym miejscu – miała zniknąć. Nasza obecność, a przede wszystkim wieloletnia działalność instytucji i organizacji zajmujących się historią Zagłady, są najlepszymi dowodami, że tak się nie stało.

Pamięć jednak istnieje jedynie wtedy, gdy jest przekazywana. Jest to proces, który musi trwać. Na przestrzeni ponad 80 lat, które dzielą nas od wspominanych dziś wydarzeń, ta transmisja pamięci napotykała różnego rodzaju przeszkody. Nie zawsze udawało się pokonywać je bez strat i kompromisów. […]

Pamięć przetrwała. A historia Treblinki jest nieustannie odkrywana i dokumentowana. Dowodami na to, że nie została ona zapomniana, są te obchody, a także comiesięczne spotkania Fundacji Pamięć Treblinki, podczas których odczytywane są świadectwa ofiar; a wreszcie powstanie nowej siedziby Muzeum wraz Murem Pamięci i wyrytymi na nim nazwiskami części zamordowanych tu Żydów.

Nasza pamięć jest żywa. To oczywiste stwierdzenie łączy się z koniecznością jej pielęgnowania. Samo założenie pomnikowe autorstwa Adama Haupta, Franciszka Duszeńki i Franciszka Strynkiewicza, które wokół widzimy, jest tego najlepszym przykładem. Od momentu powstania koncepcji do realizacji w 1964 r. minęło blisko 10 lat. Jednak pomimo upływu czasu to rozwiązanie ciągle rezonuje – budzi emocje, zmusza do refleksji, do zmierzenia się z pustką. Naszym obowiązkiem jest chronić pamięć, którą wyraża. Przeciwstawiać się próbom relatywizowania tej historii, nie dlatego, aby historia się nie powtórzyła, ale z szacunku dla pomordowanych tu rodzin. Z szacunku dla świadków i ich opowieści. Musimy też zrozumieć, że Zagłada, a wraz z nią Treblinka, są częścią naszej historii – historii Polski. Są naszym wspólnym doświadczeniem i zobowiązaniem.

Historia ta ciągle żyje, staje się przedmiotem debat, sporów, ale także nadużyć. Wszystkie nasze wysiłki zarówno te indywidualne, jak i instytucjonalne muszą koncentrować się na tym, by historia Treblinki nie tylko nie została zapomniana, lecz, co nawet gorsze – zafałszowana. By nikt nie próbował zapomnieć narodowości ofiar, okoliczności ich śmierci tu, w obozie, w transportach do obozu, na stacji kolejowej, ale też w swoich rodzinnym miastach i miasteczkach. Niemiecki Nazistowski obóz zagłady Treblinka jest zbyt ważny w historii Zagłady, aby pozwolić zrobić z niego przedmiot bieżącej walki różnych polityk pamięci.”

Ważnym elementem tegorocznych uroczystości była oprawa muzyczna – wysłuchaliśmy wspólnie „Pieśni obozu śmierci Treblinka” oraz dwóch utworów o charakterze religijno-mistycznym – Nigunu oraz Maoz Tsor w wykonaniu Andrzeja Cieplińskiego oraz Piotra Przedbory.

We wspólnej modlitwie ekumenicznej wzięli udział: Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, wikary parafii rzymskokatolickiej w Prostyni Krzysztof Nagórny oraz proboszcz Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Warszawie Michał Jabłoński.

Zwieńczeniem uroczystości było złożenie kwiatów i kamieni pod pomnikiem.

Dziękujemy za Państwa obecność!

***

Uroczystość poprowadził p. Marek Zając.

Fot. Andrzej Stawiński