Aktualności

W środę 15 listopada 2023 ogłoszono laureatki i laureata 6. edycji Nagrody im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka. Nagroda ta przyznawana jest z inicjatywy środowisk akademickich związanych ze studiami żydowskimi w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, przy wsparciu finansowym Fundacji im. Marcella i Marii Roth najlepszym książkom naukowym w dziedzinie historii i kultury Żydów w Polsce.

Kapituła pod przewodnictwem prof. Stanisława Sroki, dziekana Wydziału Historycznego UJ nagrodziła trzy publikacje. Pierwszą nagrodą została wyróżniona dr Ewa Koźmińska-Frejlak z Działu Naukowego ŻIH za książkę Po Zagładzie. Praktyki asymilacyjne ocalałych jako strategie zadomawiania się w Polsce (1944/45-1950).

„Publikacja ma starannie przemyślaną i logiczną konstrukcję. W jej dwóch pierwszych rozdziałach autorka nakreśliła szerokie tło stanowiące punkt wyjścia dla rozpoznania, opisu i analizy głównego problemu badawczego. Znalazła się w nich charakterystyka wybranych elementów doświadczenia Zagłady, demograficzny i psychologiczny bilans wojny, a także społeczno-polityczny krajobraz powojnia określający status i rzutujący na kondycję ocalałych. W trzech ostatnich rozdziałach, kluczowych z perspektywy tytułowych dociekań autorki, przedstawiono główne praktyki asymilacyjne badanej grupy: konwersje, zmiany danych personalnych i zawieranie mieszanych małżeństw, wyjaśniając jednocześnie ich uwarunkowania, motywacje, skalę i charakter" – mówili w laudacji dr hab. Magdalena Ruta, prof. UJ i dr hab. Adam Kopciowski.

– Decyzję o przyznaniu mi nagrody traktuję jako uhonorowanie trudu włożonego przeze mnie w prowadzenie badań, na których książka jest zbudowana – powiedziała dr Ewa Koźmińska-Frejlak. – Ich koncepcja wykluwała się długo. W międzyczasie wciąż na nowo definiowałam zakres rozważań, poszukiwałam dostępnym źródeł, uczyłam się rozumieć ich język, porządkowałam według rozmaitych kryteriów zgromadzony materiał. Nieustannie też konfrontowałam się z pytaniami, które sama sobie zadawałam. Nierzadko wracałam do kwestii uznanych przeze mnie za definitywnie rozstrzygnięte. Książka dojrzewała we mnie i ja dojrzewałam wraz z nią. To był żmudny i wyczerpujący proces. Zarazem niezwykłe, a przy tym ogromnie w wielu wymiarach ważne i na różne sposoby osobiste dla mnie doświadczenie.

Drugą nagrodą uhonorowana została dr Agnieszka Witkowska-Krych za publikację Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim. Książka przedstawia historię ponad dwudziestu sierocińców i internatów, funkcjonujących w getcie warszawskim od 1940 do 1943 roku, z których najbardziej znany jest Dom Sierot prowadzony przez Janusza Korczaka i Stefanię Wilczyńską. Autorka, prezentując wyniki swoich najnowszych badań, opisuje warunki życia codziennego dzieci w dzielnicy zamkniętej oraz ich dorosłych opiekunów.

Laureatem trzeciej nagrody został dr Tomasz M. Jankowski za monografię Demography of a Shtetl. The Case of Piotrków Trybunalski. Autor przedstawił w niej opis badania ilościowego nad Piotrkowem Trybunalskim przedstawia jego ewolucję od typowego półrolniczego miasteczka wczesnej epoki nowożytnej, w którym życie toczyło się głównie na terenie żydowskich przedmieść, do stolicy guberni w Królestwie Kongresowym.

Laureatkom i laureatowi składamy serdeczne gratulacje!

Książki dr Ewy Koźmińskiej-Frejlak i dr Agnieszki Witkowskiej-Krych zostały wydane przez Wydawnictwo ŻIH i można je kupić w Księgarni na Tłomackiem zarówno w formie papierowej, jak i e-booka.