Tematem publikacji jest analiza danych zawartych w ok. 300 tys. kart rejestracyjnych zebranych w Centralnej Kartotece i stanowiących część zbioru archiwalnego pozostawionego przez Wydział Ewidencji i Statystyki Centralnego Komitetu Żydów w Polsce. Utworzony na początku 1945 r. Referat Ewidencji i Statystyki miał na celu oszacowanie liczebności ludności żydowskiej na ziemiach polskich, określenie największych jej skupisk oraz opisanie jej struktury demograficzno-socjalnej. [1] Pracownicy Wydziału przyjmowali interesantów poszukujących żyjących członków rodzin i przeprowadzali z nimi rozmowy, na podstawie których zapisywali dane zaginionych. Notatki te konfrontowano na bieżąco ze zbiorem kart rejestracyjnych, jednocześnie była tworzona kartoteka poszukiwań oparta na informacjach pozyskanych w trakcie rozmów i dostępnych w nadsyłanych listach [2]. Na początku 1946 r., w związku z oczekiwanym napływem repatriantów z terenów Związku Radzieckiego, zadecydowano o zaprojektowaniu i wydrukowaniu formularzy kart rejestracyjnych — wprowadzono je w życie w czerwcu 1946 r. Karty były rozsyłane do wszystkich Komitetów Wojewódzkich CKŻP.

Wydział (jako jedna z komórek CKŻP) istniał do grudnia 1950 r., na przełomie 1950/1951 r. dokumenty wytworzone przez Wydział zostały w całości przekazane do Żydowskiego Instytutu Historycznego. Istniejące 300.000 kart znajdujących się w Archiwum ŻIH to niewiadomy procent całości zbioru, jako że nie wiadomo, ile dokładnie osób się zarejestrowało, ile kart zaginęło. W 2001 r. pracownicy ŻIH — korzystając z dofinansowania licznych instytucji — rozpoczęli proces digitalizacji kart. Obecnie cyfrowa wersja bazy składa się z 298 218 rekordów. [3] 

Książka ukazała się w serii „Z dziejów Centralnego Komitetu Żydów w Polsce”.

Zapraszamy na spotkanie z autorką książki w dniu 11 października 2018 r. o godz. 18.00. Spotkanie odbędzie się w holu Żydowskiego Instytutu Historycznego i poprowadzi je dr Paweł Fijałkowski.

Książka: Anna M. Rosner, Obraz społeczności ocalałych w Centralnej Kartotece Wydziału Ewidencji i Statystyki CKŻP, Wyd. ŻIH, Warszawa 2018.

Dr Anna M. Rosner – absolwentka Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego i Parkes Institute na University of Southampton. Zajmuje się historią i kulturą Żydów europejskich, ze szczególnym uwzględnieniem diaspory brytyjskiej w XIX i XX wieku, oraz Żydów polskich. Autorka książki „Żydzi londyńscy w drugiej połowie XIX wieku (Warszawa 2015)”. Pracuje w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma.

Książkę można nabyć w Księgarni na Tłomackiem.

Przypisy:

[1] Anna M. Rosner, Obraz społeczności ocalałych w Centralnej Kartotece Wydziału Ewidencji i Statystyki CKŻP, Wyd. ŻIH, Warszawa 2018, s.18.

[2] Tamże, s. 32.

[3] Tamże, s. 61.