Feministki, pisarki, aktorki. Kobiety przełomu XIX i XX w.

Autor: Żydowski Instytut Historyczny
Zapraszamy w podróż po historiach kobiet z Berlina, Niemiec i USA przełomu XIX i XX wieku. W ich życiorysach odcisnęły swój ślad kolejne wojny, pogromy, polityczne przewroty, a także konieczność emigracji. Tym trudnym wyzwaniom kobiety nie wahały się wyjść naprzeciw, podejmując indywidualne strategie emancypacyjne.
Feminist_Suffrage_Parade_in_New_York_City__1912.jpeg

Portal DELET przedstawia lekcję na temat kobiet, które angażowały się w aktywizm społeczny, feminizm, twórczość literacką i aktorską, a także edukację. Od połowy XIX wieku po II wojnę światową działaczki te miały wpływ na zmieniające się społeczeństwo Niemiec i Stanów Zjednoczonych. Ich wizerunki zachowały się w kolekcji Berlinki*. Oto życiorysy niektórych z nich:

 

Lina Morgenstern (1830–1909) – niemiecka pedagożka. Zakładała przedszkola freblowskie. Przed wojną francusko-pruską zorganizowała sieć kuchni ludowych w miastach niemieckich, a także w Poznaniu i Warszawie, dzięki czemu pomoc otrzymywali ranni żołnierze i jeńcy wojenni. Odznaczona za swoją działalność Żelaznym Krzyżem Zasługi. Zajmowała się filantropią, wydawała gazety, promowała pacyfizm, prowadziła walkę z prostytucją.

Jeanette Schwerin (1852–1899) – przyjaciółka Liny Morgenstern, młodsza od niej o pokolenie założyła Stowarzyszenie Dziewcząt i Kobiet na Rzecz Pracy Społecznej, zapoczątkowując w Niemczech wolontariat na rzecz ubogich. Przedwcześnie zmarła na raka.

Emma Lazarus (1849–1887) – amerykańska poetka i pisarka, urodzona w Nowym Jorku. Jej rodzina pochodziła z Portugalii. Najbardziej znana jako autorka wiersza The New Colossus, sonetu wyrażającego wiarę we przyszłość Stanów Zjednoczonych. Lazarus nazwała Statuę „Matką wygnańców” [Mother of Exiles]. Skomponowany w 1883 r. sonet został umieszczony na tablicy przytwierdzonej do piedestału Statuy Wolności. Utwór miał i ma nadal duże znaczenie dla kształtowania amerykańskiej świadomości narodowej.

Całą lekcję, przygotowaną przez Zuzannę Benesz-Goldfinger, można znaleźć pod tym linkiem.

*Berlinka to ikonograficzne archiwum dokumentujące kolekcję przedwojennego Muzeum Żydowskiego w Berlinie, działającego w latach 1933–1938. Liczy 3000 kart z reprodukcjami dzieł sztuki, wizerunkami znanych postaci, oryginalnymi grafikami. Kolekcja od 1951 r. jest przechowywana w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie.

Projekt Berlinka jest realizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, w ramach programu Kultura Cyfrowa.






Żydowski Instytut Historyczny